Prawie wszyscy korzystali kiedyś z Wikipedii. Zastanawialiście się kiedyś kto za nią stoi? To m.in. przedstawiciele Stowarzyszenia Wikimedia Polska, którzy wspierają i promują projekty Wiki: Wikipedia, Wikisłownik i Wikiźródła. Dowiedz się czym dokładnie się zajmują oraz jak można zaangażować się w ich projekty.
Digital Youth: Wikipedia to nie jedyny projekt o którego rozwój dbacie. Jakie są pozostałe projekty Wiki, w które jesteście zaangażowani?
Agnieszka Marszał – Stowarzyszenie Wikimedia Polska: Tak, Wikipedia to najbardziej znany, ale nie jedyny projekt wspierany i promowany przez Stowarzyszenie Wikimedia Polska. Jednymi z najprężniej działających projektów są: Wikisłownik i Wikiźródła. Wikisłownik zawiera ponad 700 000 haseł w blisko 500 językach. W przeciwieństwie do większości słowników Wikisłownik jest wielojęzyczny, co oznacza, że mogą znaleźć się tu wyrazy ze wszystkich znanych języków z tłumaczeniami, opisami, itp. Dodatkowo hasła są ilustrowane grafikami, a wiele posiada także nagrania wymowy, tworzone przez „native speakerów”. Najbardziej rozbudowane wersje językowe słownika to: polski (ponad 85 000 haseł), angielski (ponad 65 000 haseł) czy niemiecki (ponad 30 000 haseł). Jednak znajdziemy tutaj również takie egzotyczne języki jak m.in. tuvalu, używany przez mieszkańców wysp zachodniej Polinezji, ale także np. język baskijski oraz wiele innych. Natomiast Wikiźródła to wolna baza tekstów źródłowych. Znaleźć można tam oryginalne teksty innych autorów, teksty i dokumenty historyczne rangi państwowej lub międzynarodowej, tłumaczenia oryginalnych tekstów, w tym także autorstwa wikiskrybów (tak nazywają siebie twórcy projektu), tłumaczenia słów lub zwrotów, podsumowania, odesłania i inne informacje o tekście w postaci przypisów wyraźnie oddzielonych od utworu. Kolejnym dużym projektem, już o globalnym zasięgu, jest Wikimedia Commons – repozytorium wolnych multimediów. Obecnie zawiera ponad 50 000 000 plików -zdjęć, grafik, ilustracji, nagrań itp.
DY: Pierwsze skojarzenie z nazwą Stowarzyszenia to znana wszystkim Wikipedia. Czy jest to słuszne skojarzenie? W jaki sposób Stowarzyszenie wpływa na rozwój Wikipedii?
AM: Stowarzyszenie promuje i wspiera Wikipedię – największą wolną internetową encyklopedię, będącą jedną z “rodziny” projektów Wikimedia. Stowarzyszenie działa przede wszystkim na rzecz wolontariuszy – twórców Wikipedii. W tym celu przyznawane są np. tzw. Wikigranty, czyli fundusze na wzbogacanie zasobów projektów Wikimedia. Wikigranty można otrzymać m.in. na zakup niezbędnych do napisania artykułu w Wikipedii książek, biletu wstępu do muzeum czy galerii lub refundację biletów za przejazdy. W celu aktywizacji wolontariuszy organizowane są również konkursy z nagrodami np. Wakacje z Wikipedią – na najlepsze zdjęcia prezentujące przyrodnicze i materialne dziedzictwo Polski, których już ponad 100 tys. trafiło do wolnych zasobów Wikimedia Commons. Warto wymienić również ostatni konkurs z okazji 100-lecia odzyskania niepodległości pt. “Wolna Polska-Wolna Wiedza”, polegający na edycji i rozbudowywaniu jakościowym artykułów w Wikipedii dotyczących istotnych zagadnień o Polsce i Polakach.
DY: Wikimedia to jeden z najważniejszych fenomenów w kontekście pozytywnego zastosowania internetu. Z czego bierze się siła tego ruchu?
AM: Wszystkie projekty Wikimedia oparte są na wolnych licencjach, co oznacza, że mogą być dowolnie wykorzystywane i dalej rozpowszechnianie. Wynika to z idei promowania i wspierania powszechnego dostępu do wiedzy – bez ograniczeń, bez barier, zupełnie za darmo. Każdy może dowolnie korzystać z zasobów Wikimediów, ale też każdy może je budować. Bezinteresowne dzielenie się wiedzą i zasobami to jedna z najbardziej pozytywnych interakcji w sieci.
DY: W dobie fake newsów i wykorzystywania fałszywych informacji jako broni, Wikipedia posiada bardzo wysoki poziom merytoryczny. Jak udaje się go utrzymać?
AM: Jedną z podstawowych zasad tworzenia Wikipedii jest tzw. weryfikowalność. Oznacza to, że aby dodać / poszerzyć artykuł w Wikipedii należy podać wiarygodne i rzetelne źródła, z których korzystano do napisania hasła. A więc, należy przytaczać tylko te informacje, które pochodzą ze źródeł niezależnych i o uznanej reputacji i renomie. Za najbardziej rzetelne uznaje się recenzowane publikacje naukowe. W roli źródeł nie powinno się wykorzystywać stron osób prywatnych i materiałów opublikowanych przez samego autora. Trzeba również pamiętać o ich aktualności. Muszą być to więc źródła udostępnione publicznie, w formie drukowanej lub elektronicznej. Nie można zamieszczać informacji nieopublikowanych (np. pochodzących z przekazu ustnego czy prywatnych dokumentów).
DY: Czy uczniowie szkół podstawowych i ponadpodstawowych mogą zaangażować się w projekty Wiki? Jeżeli tak, to w jaki sposób?
AM: W projekty Wikimedia zaangażować może się każdy. Warto na początek zapoznać się z zasadami tworzenia haseł w Wikipedii czy udostępniania plików multimedialnych w Wikimedia Commons. W stawianiu pierwszych kroków mogą pomóc doświadczeni wikipedyści. Uczniowie np. w ramach szkolnych zajęć czy zadania przewidującego pracę nad projektami Wikimedia mogą np. udostępniać wykonane przez siebie zdjęcia na Wikimedia Commons prezentujące m.in. dziedzictwo materialne czy przyrodnicze miejscowości czy regionu w którym mieszkają. Warto, aby nauczyciel podejmujący się projektu skontaktował się najpierw z przedstawicielem Stowarzyszenia lub tzw. Przewodnikami – wikipedystami, którzy pomagają czytelnikom i nowo zarejestrowanym we wszystkich sprawach dotyczących Wikipedii: pomagają edytować (pisać i poprawiać artykuły), wyjaśniają sprawy techniczne i tłumaczą zasady Wikipedii.
